Akademi

Bu günkü anlamıyla edebiyat, müzik, plastik sanatlar, bilim gibi alanlarda öğretim, eğitim, araştırma, uygulamalı çalışma olanakları sağlayan kuruluştur. Sözcüğün kökeni platon ile öğrencilerinin buluşup tartıştığı Akademos Bahçesine değin uzanır. Ancak yukarıdaki tanıma uygun akademilerin ortaya çıkışı İtalya’daki Rönesans hareketinin bir sonucudur. Venedik, Roma Floransa gibi kültür ve edebiyat merkezlerinde kurulan ilk akademiler daha sonra tüm İtalya yarın adasına yayıldı ve üniversitelerin yanı sıra, ama onlardan daha bağımsız ve özgür düşünceyi savunan kuruluşlar olarak sanat, kültür, edebiyat ve bilim dünyasında önem kazanmaya başladı. Bunların en ünlüleri Roma’da J.P. Laetus’un yönettiği arkeoloji akademisi, Floransadaki Accademia Della Crusca ile şiir sanatı alanında çalışmalar yapan Accademia Degli Arcadi’dir. Fransa’da Kardinal Richelieu’nün kurduğu Acadèmie Française (1634), başka ülkelerde de örnek alındı. 1962’de Lodra’da kurulan Krallık Akademisini İsveç, İspanya, Prusya’da oluşturulan akademiler izledi. Türkiye deki bugünkü harp akademilerinin çekirdeğini oluşturan Mekteb-i Fünun-i Harbiye-i Şahane 1848’de, sonradan Güzel Sanatlar Akademisi adını alan Sanayi-i Nefise Mektebi 1882’de, 1859’da İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi (İİTİA) adını alan okul Ticaret Mektebi adıyla 1889’da kuruldu. 1983’te çıkarılan 2809 sayılı yasa ile tüm akademiler YÖK’e bağlanarak birer yüksek okul durumuna getirildi. Bunlardan yalnızca Genelkurmay Başkanlığına Bağlı Harp Akademileri ile Gülhane Tıp Akademisi aynı adla kalmaya devam etti.